منابع طبيعي هر کشور همراه با نيروي انساني، زيربناي توسعه اقتصادي آن است. اما در بين منابع طبيعي، استفاده از منابع و ذخاير مواد معدني، منجر به کاهش آنها شده و به عبارت ديگر تجديدپذير نيستند. لذا بکارگيري بهترين شيوه هاي علمي و رعايت اصول و قواعد فني و مهندسي به منظور افزايش بهره وري منابع معدني اهميت زيادي دارد.
قانون نظام مهندسي معدن اساساً به همين منظور تدوين شده و در تاريخ 1379/11/25 به تصويب مجلس رسيده و آيين نامه اجرايي آن نيز در تاريخ 1381/3/29 به تصويب هيأت وزيران رسيده است. طبق تعاريف ماده 1 قانون، نظام مهندسي معدن عبارت از مجموعه تشکيلات، سازمان ها، تشکل هاي صنفي، مهندسي و حرفه اي، اشخاص حقيقي و حقوقي و مجموعه قوانين، مقررات، آيين نامه ها و استانداردها در بخش معدن است. حرفه هاي مهندسي معدن شامل حرفه هاي مهندسي، کارشناسي و کارداني مرتبط با فعاليتهاي معدني است.
فعاليتهاي معدني شامل کليه عمليات پي جويي براي يافتن کانسارها و اکتشاف و استخراج معادن و کانه آرايي کانسنگ و فرآوري مواد معدني و متالورژي استخراجي است. براي مشارکت هرچه بيشتر مهندسان در انتظام امور حرفه اي خود و براي تحقق قسمتي از اهداف اين قانون، طبق ماده 3 قانون، در سطح کشور تأسيس سازمان نظام مهندسي معدن ایران و در هر استان تشکيل سازمان نظام مهندسي معدن استان پيش بيني شده است. وزارت صنايع و معادن در نيمه دوم سال 1381 تأسيس سازمان را اعلام و عضوگيري براي تشکيل سازمان استان ها را آغاز کرد. مرحله اول انتخاب اعضاي هيأت مديره سازمان استان ها در اسفندماه 1381 در 9 استان و مرحله دوم آن در ماههاي اول سال 1382 در بقيه استان هاي کشور انجام شد و سازمانهاي استانها رسماً فعاليت خود را آغاز کردند. هيأت عمومي سازمان در استان تهران، مرکب از اعضاي هيأت مديره تمام سازمان استان ها، اول خردادماه 1382 در تهران تشکيل شد و اعضاي شوراي مرکزي سازمان را تعيين کرد. با معرفي شوراي مرکزي، رئيس سازمان توسط وزير صنايع و معادن انتخاب شد و حکم خود را از رئيس جمهور دريافت کرد.